آهن فلزي مقاوم و پايدار در كره زمين است كه كاربردهاي بسياري در صنعت دارد به گفته كارشناسان رشته و علوم زمينشناسي آهن بهطور تقريبي ۵ درصد پوسته زمين را تشكيل ميدهد و دهمين عنصر فراوان در جهان به شمار ميرود،
فلزي كه اصل آن به رنگ سياه خاكستري است و بيش از ۳۰۰ معدن آهن ومنطقه آهني در طبيعت يافت شده، كه مهمترين آنها منيتيت، هماتيت، كوتيت، ليمونيت، سيدريت، شاموريت، مارتيت و ماگهميت است. كارشناسان سنگشناسي در جهان ميگويند كه سنگ معدنهايي كه آهن از آنها استخراج ميشود بيشتر به صورت اكسيدهاي آهن، مانند مگنتيت يا هماتيت هستند كه با ۲ تا ۲۰ درصد ناخالصي همراه هستند كه اين ناخالصيها دركورههاي استخراج از آهن جدا ميشوند. در اين گزارش قصد داريم شما را با چگونگي استخراج مواد اوليه آهن از معادن داراي سنگآهن آشنا كنيم اما پيش از آن لازم ديديم كه شما را با چگونگي آشنايي بشر با اين فلز فراوان و تمام نشدني روي زمين آشنا كنيم، فلزي كه به گفته مورخان نخستين نشانههاي تاريخي استفاده از آن به زمان سومريان و مصر باستان بازميگردد و براين اساس است كه گفتهاند بشر تقريبا ۴ هزار سال قبل از ميلاد حضرت مسيح(ع) باآهن كشف شده از بارش شهاب سنگها،اشيايي مانند سرنيزه و زيورآلات ميساخته است. مورخان به شمار روبهافزايش اشياي ساخته شده از آهنمذاب در بينالنهرين، آسياي صغير و مصر كه در عصرحاضر از هزاره دوم تا سوم قبل از ميلاد كشف شدهاند استناد ميكنند و ميگويند كه در اين دوران، ظاهرا فقط در تشريفات از آهن استفاده ميشده و آهن فلزي گرانبها و حتي با ارزشتر از طلا بوده است. آنطور كه باستانشناسان اعلام كردهاند انسان در آغاز از آهن طبيعي كه به شكل سنگ معدن آهن با درجات خلوص متفاوت حاصل ميشد، استفاده ميكرد. برايناساس انسانهاي پيشين آهن خالص از شهابسنگها بهدست ميآوردهاند و استفاده از آهنخالص در حدود ۱۴۰۰ سال پيش از ميلاد امكانپذير شد. گروهي از باستانشناسان نيز حدس ميزنند كه بشر بهطور تصادفي و براثر حرارت دادن زياد صخرههاي كاني با آتش زغالسنگ آهن خالص بهدست آورده و گفتهاند كه در چين نيز براي نخستينبار از آهن شهابسنگي استفاده شده است و حدود ۵۵۰ سال قبل از ميلاد در چين، به سبب پيشرفت زياد فناوري كوره، زمينه توليد آهنهاي جديد ايجاد شده است، براين اساس گفتهاند كه ساخت كورههاي بلندي كه توانايي ايجاد حرارت بالا را داشت و موجب توليد آهنخام يا چدن شد، نخست توسط چينيها صورت گرفته است. يك گزارش تاريخي از باستانشناسان نيز حكايت از آن دارد كه از قرن ۱۰ تا ۱۲ ميلادي در خاورميانه، جابهجايي سريع در تبديل ابزار و سلاحهاي برنزي به آهني صورت گرفت و اين دوره جابهجايي كه در زمانها و مناطق مختلفي از جهان روي داد، دورهاي از تمدن را به نام «عصر آهن» رقم زد و همزمان با جايگزيني آهن به جاي برنز، فرآيند كربوريزاسيون هم كشف شد. در اين فرآيند، با افزودن كربن به آهن موجود، آهن را به صورت اسفنجي كه مخلوطي از آهن و سرباره به همراه مقداري كربن يا كاربيد است، بازيافت ميكردند، سپس با جداكردن سرباره آن و اكسيده كردن محتواي كربن، آهن نرم توليد ميشد. درهمين زمان توسعه چدن در اروپا عقب افتاده بود، زيرا كورههاي ذوب در اروپا توانايي كمي داشتند شماري از قالبگيرهاي آهني نيز در اروپا بين سالهاي ۱۱۵۰ تا ۱۳۵۰ بعد از ميلاد در دو منطقه در سوئد انجام شد و خلاصه آنكه استخراج آهن از تركيبهاي طبيعي به مرور زمان تكامل يافت تا آنكه نخستين كوره استخراجآهن به سبك امروزي و موسوم به «كوره كانالايي» ابداع شد و امروزه نيز واحدهاي بزرگ استخراج و ذوبآهن و فولاد با ظرفيتهاي بالا بهطور تقريبي ميتوان گفت با تكامل همان كورهها به استخراج ميپردازند.
منبع:smtnews