آيا تاريخ طبري قابل اطمينان است؟ مثلا در مورد اين مطلب كه در تاريخ طبري آمده است كه امام حسن (ع) و امام حسين (ع) در جنگ عمر عليه ايران شركت كرده اند. و اگر اين مطلب درست است؛ چرا امام علي (ع) اين اجازه را به فرزندانش داد؟ گناه مردم ايران چه بود كه كشته شدند؟
پاسخ اجمالي
1. اعتبار يك منبع تاريخي يا روايي به اين معنا نيست كه تمام مطالب ذكر شده در آن صد در صد قطعي و مورد تأييد است. تاريخ طبري نيز از اين قاعده مستثنا نيست. ثانياً: علاوه بر اين، خبر فوق در منابع شيعي وجود ندارد.
2. برخي از راويان، راوي اين خبر يعني علي بن مجاهد را توثيق نمي كنند. يحيي بن معين، يحيي بن ضريس، علي بن حسن هسنجاني درياره وي مي گويند او كذاب و جاعل است.
3. بر فرض صحت خبر شركت امام حسن و امام حسين (ع) در چنين نبردي؛
اولاً: آنان اگرچه جزو مخالفان حكومت خلفاي سه گانه بودند، اما اين بدان معنا نيست كه امام علي (ع) و فرزندان و علاقه مندانش از حوادث و رخدادهاي جامعه به دور باشند و به قوانين شهروندي پاي بند نباشند.
ثانياً: بر فرض صحت چنين خبري، شركت آنان در اين نبرد همراه ديگر نيروهاي رزمنده مي توانست جنبه فرهنگي داشته باشد؛ يعني آنان به عنوان سرباز در كنار ديگر نيروهاي سپاه اسلام تعديل كننده نيروهاي رزمنده از تعرض هاي بي جا و بي مورد هنگام ورود به شهرها در برخورد با جان و مال مردم باشند.
ثالثاً: در كدام تاريخ ثبت شده است كه نيروها و سربازان ايران به دست آن دو امام كشته شده اند. تا ما درصدد احقاق حق آنها باشيم!
پاسخ تفصيليتبيين اين مسئله تاريخي از چند جهت قابل تأمل و دقت است:
1. همان گونه كه مي دانيد اعتبار يك منبع تاريخي يا روايي به اين معنا نيست كه تمام مطالب ذكر شده در آن صد در صد قطعي و مورد تأييد است. تاريخ طبري نيز از اين قاعده مستثنا نيست. تاريخ طبري يك از كتاب هاي تاريخي معتبر و از منابع اهل سنت است كه خبر شركت امام حسن و امام حسين (ع) در نبرد سپاه خليفه دوم به ايران در آن ذكر شده است. اما در هيچ يك از منابع معتبر شيعي چنين چيزي نيامده است. عدم درج اين خبر در متون شيعي حاكي از آن است كه اين موضوع مورد تأييد عالمان و مورخان شيعه نيست.
2. برخي از راويان؛ مانند يحيي بن معين، يحيي بن ضريس، و...، راوي اين خبر يعني علي بن مجاهد را توثيق نمي كنند. يحيي بن معين درياره او مي گويد وي جعل حديث مي كرد. يحيي بن ضريس مي گويد او كذاب است و جعل سند مي كرد. علي بن حسن هسنجاني مي گويد از أبا جعفر جمال يعني محمد بن مهران از علي بن مجاهد، پرسيدم، گفت وي كذاب است.[1] بنابراين، خبر چنين شخصي كه رجال شناسان نيز او را تأييد نمي كنند، چگونه قابل اعتماد است؟!
3. بر فرض صحت چنين خبري؛ يعني شركت امام حسن و امام حسين (ع) در چنين نبردي اين مسئله از زواياي مختلف قابل توجيه است:
اولا: آنان اگرچه فرزندان شخصيتي مانند امام علي (ع) بودند،و آن حضرت به عنوان نفر اول مخالف حكومت شناخته مي شد، و از نظر وي حكومت خلفاي سه گانه مشروعيت نداشت، اما اين بدان معنا نيست كه آن حضرت و فرزندان و علاقه مندانش از حوادث و رخدادهاي جامعه به دور باشند و به قوانين شهروندي پاي بند نباشند، بلكه در امور شهروندي آنان نيز چون ديگران عمل مي كردند و بر فرض صحت شركت فرزندان امام علي (ع) در جنگ ايران و يا هر نبرد ديگري، از اين زاويه قابل توجيه است. اين مسئله در تمام دنيا پذيرفته شده است. هيچ مخالف حكومتي نمي تواند به بهانه مخالفت از قوانين حكومتي سرپيچي كند و خود را از مسائل و حوادث جامعه تبرئه كند.
ثانياً: بر فرض صحت چنين خبري، شركت آنان در اين نبرد همراه ديگر نيروهاي رزمنده مي توانست جنبه فرهنگي داشته باشد؛ يعني آنان به عنوان سرباز در كنار ديگر نيروهاي سپاه اسلام تعديل كننده نيروهاي رزمنده از تعرض هاي بي جا و بي مورد هنگام ورود به شهرها در برخورد با جان و مال مردم باشند. چنان كه امروزه نيز تمام نيروهاي نظامي داراي سربازان امدادي و فرهنگي، حتي بخش هاي فرهنگي و عقيدتي هستند. همان گونه كه امام علي (ع) در عين مخالفت با حكومت در بسياري از موارد با خلفا همكاري در جهت تعديل آنها در امور حكومت داشت. فرزندانش نيز در اين جنگ مي توانستند نقش تعديل كننده داشته باشند، نه نيروي جنگنده.
ثالثاً: در كدام تاريخ ثبت شده است كه نيروها و سربازان ايران به دست آن دو امام كشته شده اند. تا ما درصدد احقاق حق آنها باشيم، حتي در تاريخ طبري كه خبر شركت آنها در جنگ عليه ايران آمده است، اشاره نشده است كه كسي با شمشير آنان كشته شده باشد.
منبع : islamquest.net
ساخت ویلا در مازندران