به درستي معلوم نيست كه از چه زماني بشر توانست مواد معدني را از ساير سنگ‌ها تشخيص دهد و بعد آن را جدا و خالص‌سازي كرده و از آن ابزارهايي براي زندگي راحت‌تر درست كند.
شايد نخستين استفاده بشر از مواد معدني به استفاده از سنگ‌هاي لبه تيزي برگردد كه براي شكار حيوانات و بريدن ساقه‌هاي گياهان و چوب استفاده مي‌شد و به مرور زمان دريافت برخي سنگ‌ها خاصيت تيزشوندگي بيشتري نسبت به ساير سنگ‌ها دارند.
شايد هم برق سنگ‌هايي مانند طلا و نقره به كمك حس زيبايي‌شناختي او آمده و دريافته كه از اين سنگ‌ها مي‌تواند پايه نخستين خريد و فروش را بگذارد. كمي جست‌وجو در تاريخ نشان مي‌دهد قديمي‌ترين كتاب‌هايي كه به استفاده از سنگ‌هاي معدني مانند آهن، قلع و مس اشاره دارد، كتب مذهبي بشر است و كمي بعدتر كتاب‌هاي تاريخ‌نگارانه‌اي مانند شاهنامه كه با اساطير و افسانه‌ها درآميخته‌اند.عصر حجر، عصر مفرغ، عصر حديداستفاده از سنگ‌ها در زندگي بشر چنان تحولي به وجود آورد كه استفاده از هر كدام آنها، دوره‌اي از پيشرفت در زندگي انسان را روي اين كره خاكي رقم زد. چنانكه دوره زندگي بشر را مي‌توان به ۳ بخش تقسيم كرد. اول عصر حجر آغاز زندگي بشر است كه هيچ فلزي را نمي‌شناخت و از آلات دفاع از سنگ مي‌ساخت، دوم عصر مفرغ و سوم عصر حديد كه آهن را به‌كار برد.مفرغ نخستين آلياژي است كه بشر ساخته است؛ احتمالا از تركيب اتفاقي مس و قلع به صورت مذاب و سرد كردن مخلوط‌شان. اين آلياژ چون سخت‌تر از هر دو فلز مس و قلع بود، براي ساختن چاقو و نيزه و مانند آن به كار رفت. پس از آن هم انواع مختلفي از آلياژها به‌دست بشر ساخته شد و با توجه به نياز و ويژگي‌هاي‌شان مورد استفاده قرار گرفت. يكي از پركاربردترين آنها، آلياژ برنج است كه تركيبي است از مس و روي. اين آلياژ به سبب سختي زياد از ديرباز مورد استفاده بوده است.اهل تاريخ در عصر ما گويند: انسان در زمان بسيار قديم آهن را نمي‌شناخت و آلات خويش از مفرغ مي‌ساخت و عصر آهن از هزار سال پيش از ميلاد مسيح عليه‌السلام شروع مي‌شود (مقارن عصر حضرت داوود عليه‌السلام) كه استعمال آهن و به‌كار بردن آن در آلات و صنايع از آن عهد رواج گرفت.در قرآن سوره سبا آيه۱۱ـ۱۰ نيز آمده: «و آهن را براي او نرم گردانيديم و امر كرديم كه زره‌هاي گشاده بساز و حلقه‌هاي آن را به اندازه قرار داده و كار شايسته انجام دهيد» و به داوود(ع) اشاره شده كه آهن در دستش نرم مي‌شده و بدون نياز به آتش مي‌توانسته از آن ورق و مفتول بسازد و از مفتول‌ها زره‌هايي استوار نه آنچنان با حلقه‌هاي تنگ كه مانع حركت جنگاوران شود و نه آن ميزان بزرگ كه نوك شمشير و نيزه در آن خللي ايجاد كند، درست كند. اگرچه كشفيات باستان‌شناسي نشان مي‌دهد كه برخي از اصول ساختمان كوره‌هاي ذوب فلزات امروزي در بناي كوره‌هاي ذوب آهن و مس داوود (ع) و سليمان(ع) رعايت شده است. در اقوال و حكايات ديگر نيز آمده است: در دوران حاكميت سليمان شاهد پيشرفت عظيم اقتصادي و صنعتي هستيم. صنعت ذوب فلزات در زمان او رونق يافت. خداوند مي‌فرمايد: «و چشمه مس را برايش روان كرديم. خداوند دانش ذوب كردن مس را به او آموخت، آنچنان كه نرم كردن آهن را به پدرش آموخت.در داستان‌هاي اساطيري ايراني نيز آمده است كه هوشنگ به عنوان نخستين شاهي شناخته مي‌شده كه بر جهان فرمان رانده و مردم زمان خود را با آبياري و صنعت و جداكردن آهن و سنگ و ساختن ابزار و آلات آهني آشنا كرده و به آنها كشت و زرع آموخته است. استفاده از طلا در ايران باستانزر يا همان طلا، نقره، مس، سنگ‌هاي مرمر و گرانبها همگي جزو كاني‌هايي هستند كه براساس آثار به جا مانده از دوران باستان مورد توجه بشر قرار گرفته و براي ساخت انواع وسايل و حتي ساخت خانه‌هاي خود از آنها استفاده مي‌كردند. در كتاب‌هاي تاريخي كه درباره ايرانيان باستان نوشته شده، به اين موضوع به طور مشترك اشاره شده كه قوم ماد زماني كه زندگي ميان كوه‌ها را انتخاب كردند، ذخاير فراواني از طلا را از معادن طلاي همدان(هگمتانه) برداشت كرده‌اند. از طرفي در اين كتاب‌ها آمده است كه در ايران دوران ساساني از طلا، نقره، مرجان، آهن، مس، جيوه و... ديگر كاني‌هاي فلزي براي ساخت ظروف، وسايل تزئيني و... استفاده مي‌شده است.جالب است بدانيم كه باستان‌شناسان نيز بر اين باورند كه در ايران طلا، از هزاره سوم قبل از ميلاد مسيح براي ساخت اشياي زينتي استفاده مي‌شده و آثار به‌دست آمده از حفره‌هاي باستان‌شناسي نشان از اين واقعيت دارد.
تاريخچه معدنكاري در ايراناز روزگاران قديم و در دوران ايران باستان، پيشينيان و اجداد ما بيشترين استفاده را از مواد معدني داشته‌اند و آثار باقيمانده از آنها گواه اين امر است. وجود ذخاير معدني فراوان از كاني‌هاي فلزي و غيرفلزي فرصت مناسبي براي استفاده مردم ايران باستان كه مردمي هوشمند بودند، فراهم كرد و سبب شد تا ايران كانون معدنكاري و ذوب فلزات شود به گونه‌اي كه شايد بتوان گفت فلات مركزي ايران نخستين جايي باشد كه در آن فلز شناخته و به كار گرفته شده است. بالا بودن ميزان ذخاير معدني موجود در كشور از كاني‌هاي فلزي باارزش را مي‌توان دليل رشد معدنكاري و ذوب مواد معدني دانست. از سويي شرايط جغرافيايي، زمين‌شناسي حاكم بر سرزمين ايران و وجود انواع مختلف از مواد معدني و داشتن شرايط ايده‌آل زمينه را براي ايجاد تمدن فراهم كرد. همچنين از آنجايي كه بيشتر تمدن‌ها در كنار رودخانه و درياها تشكيل شده‌اند، اين قاعده در ايران نيز وجود داشته و شاهد به وجود آمدن تمدن‌هاي سومري، آشوري، عيلامي و آريايي در كنار رودهاي هيرمند، زاينده‌رود، كارون و ديگر رودخانه‌هاي ايران بوده‌ايم. اما اين پايان تشكيل تمدن‌ها و ايجاد شرايط مناسب براي زندگي ايرانيان باستان نبود و شكل‌گيري شهرها و تمدن‌هايي در ميان فلات ايران، رشته‌كوه‌هاي زاگرس و ديگر نقاط ايران را مي‌توان به علت وجود ذخاير معدني در نقاط عنوان شده دانست. در مجموع مي‌توان گفت كه تمدن‌هاي شكل‌گرفته در ايران باستان كه سهم وسيعي از قاره آسيا را به خود اختصاص مي‌داد، تاثير بسزايي در رشد تمدن جهاني داشته است. پيشينه فعاليت معدنكاري در نقاط مختلف دنيا از جمله ايران باستان با نشانه‌هاي بسياري در تمام نقاط كشور در قالب معدنكاري شدادي ديده شده و نشان از اهميت و توجه به معدن و معدنكاري در ايران دارد.رفع بسياري از نيازهاي بشر با استفاده از كاني‌هاي معدني ساخته شده، نشان مي‌دهد استفاده از فلزات در شكل‌گيري تمدن‌هاي قديمي تاثير داشته تا به آن اندازه كه توانايي دستيابي به معادن و نحوه استخراج و فرآوري مواد معدني، نشان‌دهنده قدرت آن تمدن و ميزان دوام آن در ميان ساير اقوام بشري بوده و از آنجا كه ايرانيان يكي از قديمي‌ترين تمدن‌ها را دارند، امكان اينكه خيلي پيش‌تر از ساير اقوام به اين دانش‌ها دست يافته‌اند، وجود دارد. استفاده از كاني‌هاي معدني از سنگ و خاك تا ساخت فلزها براي ساخت وسايل مورد نياز زندگي و همچنين وسايل زينتي كه هم‌اكنون نيز آثاري از آنها در تمام نقاط كشور يافت شده است، نشان از كاربرد اين كاني‌ها و انجام عمليات فرآوري روي آنها دارد. اما آنچه كه بايد مورد توجه قرار گيرد اين است تنها بخش كوچكي از معادن قديمي مورد شناسايي قرار گرفته‌اند و بسياري از آنها كه در مناطق دور افتاده و دل كوه‌ها هستند هنوز، شناسايي نشده‌اند. اين در حالي است كه در كنار معادن شدادي و قديمي ذخايري از مواد معدني دست‌نخورده و بكر باقيمانده كه از ارزش بالايي برخوردار است. البته لازم است بدانيم كه در سطح جهاني نيز باستان‌شناسي معادن و ذوب فلزات تنها در دهه‌هاي اخير به صورت شاخص و چشمگير انجام شده و تا قبل از آن توجه چنداني به اين موضوع نشده بود. معدن‌شناسي ايران (متالوژني ايران)گسترش محدوده‌هاي معدني را مي‌توان تابعي از تغييرات زمين‌شناسي دانست كه در نتيجه باعث تشكيل ذخاير مواد معدني همچون كاني فلزي و باارزش طلا، نقره، سرب و روي، مس و همچنين كانسارهاي مس- طلا، مس- قلع، تنگستن - طلا شده است. از طرفي وجود اين كاني‌هاي باارزش در كنار ديگر مواد معدني به عنوان محصول جانبي از جمله موارد مهمي است كه توجه به آن و برنامه براي جداسازي آنها مي‌تواند ذخاير فلزي كشور را افزايش دهد. البته لازم به يادآوري است كه ذخاير معدني ايران محدود به اين كاني‌ها نشده و بيش از ۶۴ نوع ماده معدني تاكنون در كشور اكتشاف و شناسايي شده است.اشاره‌هاي قرآن به نزول آهنجالب است بدانيم كه در قرآن كريم نيز به يكي از مواد معدني يعني آهن اشاره‌هايي شده است. در آيه ۲۵ سوره حديد آمده است: «ما رسولان خود را با دلايل روشن فرستاديم، و با آنها كتاب (آسماني) و ميزان (شناسايي حق و قوانين عادلانه) نازل كرديم، تا مردم قيام به عدالت كنند، و آهن را نازل كرديم كه در آن قوت شديدي است، و منافعي براي مردم، تا خداوند بداند چه كسي او و رسولانش را ياري مي‌كنند بي‌آنكه او را ببينند، خداوند قوي و شكست‌ناپذير است.»نازل كردن يا همان فرستادن آهن كه در اين آيه به آن اشاره شده، نشان از معجزه علمي دارد. چرا كه اين كاني شرايط بسيار خاصي يعني دماي بسيار بالايي را براي تشكيل مي‌طلبد و مي‌توان گفت كه آهن موجود در منظومه شمسي از جايي دور آمده و حتي با وجود دماي بالاي خورشيد نيز امكان تشكيل آهن وجود نداشته و در ستاره‌هاي بزرگتر از آن كه دماي بالاي چندصد ميليون درجه سانتي‌گراد دارند، تشكيل مي‌شود. لازم به يادآوري است كه دماي سطح خورشيد ۶ هزار سانتي‌گراد و دماي هسته آن تقريبا ۲۰ميليون درجه سانتي‌گراد است. زماني كه آهن تشكيل شده در اين ستاره از حد مشخصي عبور كند اين مواد در طول فرآيندي كه از آن با نام «سوپر نوا» ياد مي‌كنند، منفجر شده و به شكل‌هاي مختلف همچون شهاب سنگ به ديگر كرات سيارات منظومه شمسي منتقل مي‌شوند.
منبع : smtnews.ir
ساخت ویلا در مازندران